Wypadek lub kolizja drogowa to sytuacja, która potrafi całkowicie sparaliżować codzienne życie. Utrata możliwości korzystania z własnego samochodu oznacza kłopoty z dojazdem do pracy, szkoły czy załatwianiem codziennych spraw. Na szczęście przepisy przewidują rozwiązanie – kierowca poszkodowany w zdarzeniu ma prawo do samochodu zastępczego z OC sprawcy. Warto wiedzieć, kto może skorzystać z tego uprawnienia, na jak długo przysługuje pojazd oraz jakie zasady obowiązują w praktyce.

Komu należy się samochód zastępczy z OC sprawcy?

Samochód zastępczy należy się każdemu poszkodowanemu, który w wyniku zdarzenia drogowego stracił możliwość korzystania ze swojego pojazdu. Nie ma znaczenia, czy auto było wykorzystywane do celów prywatnych, czy zawodowych – liczy się faktyczna potrzeba posiadania środka transportu.

Z prawa tego mogą skorzystać m.in.:

• osoby prywatne, które używają samochodu na co dzień, np. do dojazdu do pracy, odwożenia dzieci do szkoły czy robienia zakupów,

• przedsiębiorcy, którzy wykorzystują pojazdy w działalności gospodarczej,

• właściciele firm transportowych, jeśli uszkodzony został pojazd służący do świadczenia usług.

Towarzystwo ubezpieczeniowe nie może odmówić przyznania samochodu zastępczego, jeżeli poszkodowany wykaże, że rzeczywiście korzystał z auta przed wypadkiem i że jest ono niezbędne do codziennego funkcjonowania.

Na jak długo przysługuje samochód zastępczy?

Czas, na jaki przysługuje samochód zastępczy z OC sprawcy, zależy od rodzaju szkody:

• w przypadku szkody częściowej – auto zastępcze przysługuje na okres naprawy uszkodzonego pojazdu. Czas ten liczony jest od momentu odstawienia samochodu do warsztatu aż do zakończenia naprawy i odbioru. Ubezpieczyciel nie może skrócić tego okresu, jeżeli naprawa faktycznie wymagała określonego czasu.

• w przypadku szkody całkowitej – samochód zastępczy przysługuje od dnia zdarzenia do momentu, w którym poszkodowany otrzyma odszkodowanie i będzie mógł kupić nowe auto. Obejmuje to również czas potrzebny na znalezienie i zakup pojazdu zastępczego, co zwykle trwa od kilku do kilkunastu dni.

W obu przypadkach kluczowe jest, aby poszkodowany korzystał z samochodu zastępczego faktycznie tyle, ile to konieczne. Nadużycie tego prawa (np. korzystanie z auta jeszcze długo po zakończeniu naprawy) może skutkować obciążeniem kosztami.

Kto pokrywa koszty samochodu zastępczego?

Koszty wynajmu samochodu zastępczego w całości pokrywa ubezpieczyciel sprawcy zdarzenia. Poszkodowany nie musi ponosić żadnych dodatkowych wydatków, o ile korzysta z pojazdu w rozsądnym zakresie i zgodnie z ustaleniami.

W praktyce istnieją dwie możliwości:

• wynajem samochodu zastępczego we własnym zakresie i rozliczenie kosztów z ubezpieczycielem,

• skorzystanie z oferty wypożyczalni współpracującej z towarzystwem ubezpieczeniowym (wtedy rozliczenia odbywają się bezgotówkowo).

Jakie auto można otrzymać?

Zgodnie z zasadą pełnej kompensacji szkody, poszkodowany ma prawo do samochodu tej samej klasy, co jego własny pojazd. Oznacza to, że właściciel auta miejskiego nie może żądać luksusowej limuzyny, ale również kierowca SUV-a nie powinien otrzymać pojazdu o znacznie niższym standardzie.

Ważne, aby samochód zastępczy umożliwiał korzystanie z niego w podobny sposób, jak z auta uszkodzonego – zarówno pod względem funkcjonalności, jak i pojemności.

Najczęstsze problemy z samochodem zastępczym

Mimo jasnych przepisów, poszkodowani często napotykają trudności. Ubezpieczyciele czasami próbują ograniczyć czas wynajmu auta, twierdząc np., że wystarczyło korzystanie z transportu publicznego. Takie praktyki są jednak bezprawne, jeśli poszkodowany faktycznie potrzebuje samochodu.

Innym problemem jest próba obniżenia kosztów wynajmu poprzez narzucenie tańszego pojazdu z niższej klasy. W takich sytuacjach warto powołać się na orzecznictwo sądowe, które jasno wskazuje, że poszkodowany ma prawo do samochodu odpowiadającego klasie jego własnego auta.

Podsumowanie

Samochód zastępczy z OC sprawcy przysługuje każdemu poszkodowanemu, który faktycznie korzystał z pojazdu przed wypadkiem. Auto można otrzymać na czas naprawy (w przypadku szkody częściowej) lub do momentu zakupu nowego samochodu (przy szkodzie całkowitej). Koszty wynajmu w całości pokrywa ubezpieczyciel sprawcy, a poszkodowany ma prawo do auta tej samej klasy co uszkodzony pojazd.

Dzięki temu rozwiązaniu można uniknąć paraliżu codziennych obowiązków i zachować mobilność nawet w trudnych sytuacjach.